kutubhona

أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ
«Аллоҳга итоат қилингиз, ва пайғамбарга ҳамда ўзларингиздан бўлган (яъни мусулмон) ҳокимларга бўйинсунингиз!» [Нисо: 59]

Бу оят имомнинг маъсум бўлиши лозимлигига далилдир. Чунки Аллоҳ Таало улул амрга мутлақ итоат қилишни буюрди. Бу итоатни бир хос ўринга ва бир хос замонга хослаб қўймади. Бу эса итоат қилинадиган имомнинг маъсум бўлишини тақозо қилади. Чунки маъсум бўлмаган шахс гуноҳга буюриши ва хато қилиб қўйиши мумкин. Аҳвол шундай бўла туриб агар бундай кимсага итоат қилиш вожиб бўлганида эди – аслида бундай итоат ҳаромдир – шаъни олий бўлган Мавло Таоло бир-бирига тескари икки нарсани жамлашни ва мувофиқ келтиришни буюрган бўлиб қолар эди. Бу эса мумкин эмас. Демак итоат қилинадиган имомнинг маъсум бўлиши шарт. Қолаверса Аллоҳ Таоло Росулга итоат қилишни Ўзига итоат қилиш билан тенглаштирди, улул амрга итоат этишни эса Росулга итоат этиш билан тенглаштирди. Бу эса шу мансабнинг улуғворлигини кўрсатади. Улул амрдан мурод маъсум имомлардир.
Булар имом маъсум бўлиши шарт деб айтадиган кишиларнинг далилларидир. Буларнинг ҳар бирига қуйида қисқача жавоб берамиз:

Биринчидан: Халифа Аллоҳдан шариатни етказиш билан эмас, балки шариатни татбиқ қилиш билан ҳокимиятда росул ўрнида туради. Демак у росулнинг Аллоҳдан етказишдаги эмас балки ҳокимиятдаги халифасидир. Бу эса унинг маъсум бўлишини тақозо қилмайди. Чунки ҳокимият вазифаси ақлий жиҳатдан ҳам, шаръан ҳам маъсумликни тақозо қилмайди. Тўғри, халифада: Ислом, эркаклик, ҳурлик, балоғат, ақл, адолат ва қудрат сифатлари бўлиши шарт қилинган. Бу сифатларнинг ҳар бири улар ҳақида келган бир шаръий далилга биноан шарт қилинди. Лекин бу сифатларнинг шарт қилинишининг маъноси бу сифатлар халифа бўладиган кишида бўлса у бу сифатларга хилоф иш тутишдан маъсум бўлади дегани эмас. Аксинча унинг маъноси кимки бу мансабни эгалласа унда мана шу сифатлар бўлиши вожиб деганидир. Унинг маъноси бу шахс шу сифатлар доирасидан чиқишдан маъсум бўлади дегани эмас. Аксинча у бу сифатлар доирасидан чиқиши мумкин. Бу пайтда уни бўшатиш ёки